چکیده
زراره بن اعین فقیه، متکلم و محدث امامی، یکی از شخصیت های جریان ساز کوفه در سده دوم است. وی در عرصه های گوناگون فقهی، کلامی و حدیثی فعالیت های چشمگیری در میان امامیه داشته است. هرچند او از نظر رجالی و حدیثی شخصیتی شناخته شده است، اما عملکرد اجتهادی وی تاکنون به دلایل مختلفی تبیین نشده است. نوشته حاضر در صدد است اندیشه ها و عملکرد اجتهادی زراره را با روش تحلیل گزاره های رجالی و حدیثی متعلق به وی با نگاهی بسترشناسانه و با توجه به نوع پرسش هایی که وی مطرح کرده است تبیین کند تا روشن شود که او در اندیشه های خود چقدر از نصوص فراتر می رفته است. نیز نگرش وی به نصوص و میزان پای بندی به آنها را نیز تا حدودی تبیین می کند. فرض بر آن است که او در عین حالی که خدمات ارزنده ای در حوزه حدیثی انجام داده است، عنصر رای گرایی در عملکرد اجتهادی اش به روشنی دیده می شود، چنانچه می توان نشانه های آن را در برخی آرا و دیدگاه های فقهی و کلامی وی دید؛ و نیز ادامه آن را در شاگردان فطحی وی مانند ابن بکیر ردیابی کرد.