چکیده
باور به مهدی، یکی از اشتراکات فرقه های اسلامی است که البته این فرقه ها در مصداق و جزییات آن اختلافاتی با یکدیگر دارند. یکی از این موارد، مسئله «نام مهدی» است که در رخدادهای سده های نخست اسلامی نقش داشته است. بنابراین، بازشناخت باور مسلمانان به موضوع نام مهدی در بازنمایی ریشه ها و زمینه های حرکت های سیاسی و اجتماعی در آن زمان ضروری خواهد بود؛ چنان که بررسی تاریخی باور به نام مهدی با رویکردی تطوری به ارایه تحلیل های واقع بینانه، از فرایند بسط اعتقاد اندیشه مهدی در جامعه اسلامی کمک می کند. تحقیق حاضر با استفاده از منابع تاریخی، حدیثی و فرقه شناختی و بهره مندی از تحلیل داده ها می کوشد تصویری روشن از فرایند باورمندی گروه های مختلف مسلمان به نام مهدی ارایه کند. گویا این موضوع در میان شیعیان و اهل سنت با رویکردهای متفاوتی همراه بوده است. در این میان، گروه های مختلف شیعه و ازجمله امامیه نیز تفاوت های دیدگاهی با یکدیگر داشته اند. حوادث سیاسی و میراث حدیثی پیامبر اسلام(ص) در مورد مشابهت اسمی مهدی با خودش نیز در پررنگ شدن برخی نام ها همچون «محمد» نقش داشت.