چکیده
جایگاه مقدس پیامبر اسلام در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی و حجیت گفتار و افعال آن حضرت به عنوان سنت نبوی نزد مسلمانان، باعث شده است که موضوع مطالعه و نگارش زندگی این حضرت همواره طی تاریخ اسلام اهمیت بسیاری داشته باشد.
اهمیت این امر سبب شده که حتی متفکران و نویسندگان مستشرق غربی نیز به نگارش رویدادهای حیات پیامبر اسلام و افعال و گفتار ایشان دست زنند.
البته در گستره انگیزه غربیان برای مطالعه زندگینامه پیامبر اسلام و حتی نگارش آن تنوع بسیاری مشاهده میشود که عناد با دین اسلام و پیامآور آن و تخریب آنها در میان این انگیزهها نمود بیشتری داشته است.
در این میان مستشرقین، نویسندگان و متفکران یهودی نقش برجستهای در این زمینه داشتهاند؛ تا جایی که میتوان از شکلگیری گفتمانی، به نام گفتمان یهودی در مطالعات اسلامی غربی سخن گفت.
حضور یهودیان در میان خاورشناسان غربی، که گاه با تاکتیک اظهار مسیحیت و مخفی کردن اعتقادشان به یهودیت همراه بوده است، به جهتدهی تحقیقات خاورشناسان به نفع یهودیان منجر شده و با گذشت زمان، گفتمان یهودی را در حوزه مطالعات اسلامی شکل داده است.
این گفتمان میکوشد منشأ تاریخی اسلام، قرآن و سیره رسول خدا را یهودی جلوه دهد.
یکی از آثاری که در حال حاضر عهدهدار معرفی اسلام در میان ملل گوناگون دنیاست و بسیاری از اروپاییان برای شناخت اسلام به آن مراجعه میکنند دائرهالمعارف اسلام است که انتشارات بریل آن را منتشر کرده است.
در این پژوهش تلاش شده است نخست، چرایی و چگونگی شکلگیری گفتمان یهودی در آغاز دوره آکادمیک شرقشناسی بررسی شود و خاورشناسان تأثیرگذار مانند گلدتسیهر، معرفی گردند و مولفههای گفتمانی آنان در ارتباط با سیره نبوی تبیین شود و سپس با بهرهگیری از شیوه تحلیل گفتمان، تأثیرات این گفتمان بر تدوین مقالات مرتبط با سیره در دایرهالمعارف اسلام بیان گردد.