چکیده
شیعیان در طول تاریخ در تولید نشر و تألیف مجموعه علوم اسلامی و از جمله علم انساب به دلیل پیروی از مکتب علمی اهل بیت (ع) جزو پیشتازان و مبتکران بوده اند. برای تبیین نقش شیعیان در نسب شناسی و نقابت در بخش محتوایی مقاله که از پنج قسمت تشکیل می شود پرداخته شده است: ۱. پیشینه و اهمیت نسب شناسی ۲. پیشتازی شیعیان در علم انساب ۳. نسب شناسی سادات و نقش شیعیان در حفظ و گسترش آن؛ ۴. دیوان نقابت و نقش شیعیان در پاسداری از نسل نبوی بخش پنجم برای نتایج تحقیق لحاظ گردیده است. که عبارت اند از ۱. تبیین رابطه نسب شناسی و نقابت سادات ۲. استقصای نسابه ها در پانزده قرن گذشته؛ 3. تعیین شیعیان از نسابه ها ۴. تبیین نقش شیعیان در دو موضوع نسب شناسی و نقابت سادات
از سده نخستین هجری افرادی از شیعیان مانند عقيل بن ابی طالب برادر امام علیه و ابن عباس را میتوان از بارزترین و مهم ترین نسب شناسان شیعه در قرن اول اسلامی دانست شیعیان در علم انساب در سده های بعدی نیز به غنای این علم افزودند که در این میان میتوان به آثار عالم نسب شناس شیعی هشام بن محمد بن سائب کلبی (۲۰۴ ق) اشاره کرد که انساب را از پدرش محمد بن سائب کلبی (۱۴۶ ق) که از اصحاب امام محمد باقر و امام جعفر صادق شده بوده فرا گرفت. از ایشان سیزده اثر در موضوع انساب ذکر شده است. او در نسب نگاری سبکی خاص داشته که مورد اقتباس نسب شناسان در قرون بعدی قرار گرفته و تأثیر مهمی در علم نسب شناسی داشته است.