چکیده
محمد عابد الجابری (۱۹۳۶-۲۰۱۰) از اندیشمندان معاصر عرب است که سهمی ویژه در تحول فهم و برداشت از تاریخ اسلام دارد. شیعه شناسی جابری حاصل پژوهش هایش درباره تشیع است که در آثار او پراکنده است. این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش اصلی است که: شاخص های ارتباط میان تشیع و تصوف از دیدگاه جابری چیست؟ هدف پژوهش حاضر بیان دیدگاه جابری درباره یکی بودن عوامل پیدایش تشیع و تصوف، و نیز یکی بودن آموزه های تشیع و تصوف است. در ادامه به نقد دیدگاه جابری می پردازیم. روش پژوهش حاضر توصیف دیدگاه جابری در زمینه ارتباط تشیع و تصوف است و با تحلیل دیدگاه او به نقد دیدگاهش خواهیم پرداخت. جابری تشیع را ناقص شناخته و دیدگاهی هم که در این زمینه مطرح می کند ناقص است. وی برای یکی بودن این دو جریان فکری شاخص هایی برمی شمرد، اما این شاخص ها برای اثبات مدعای یکی بودن کافی نیست. بنابراین، نقدهای جدی بر شناخت جابری از تشیع و تصوف وارد است.